Từ lâu, mật ong được xem là một trong những loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải bất kỳ ai cũng có thể sử dụng mật ong khi chưa tìm hiểu rõ những thông tin dưới đây.

 

Đặc điểm của mật ong

 

     Mật ong là chất được tạo thành từ những tinh chất mà ong thu thập được từ phấn hoa. Đây là một loại tinh chất thuần khiết không có sự gia giảm bất cứ chất nào, bao gồm nước và lượng đường. 

     Cụ thể, mật ong có màu hổ phách hoặc nâu đen, trong, hơi dính nhớt, vị ngọt thanh, mùi thơm đặc trưng. Vào mùa hè, mật ong thường sáng bóng và trong như dầu. Mùa đông, mật có hiện tượng kết tinh thành các hạt li ti, sánh đặc khi nhiệt độ giảm. Tùy vào từng mùa mà mật cũng có thay đổi một số tính chất vật lý.

 

 

• Khu vực phân bố: Mật ong được sử dụng rộng rãi ở khắp mọi nơi, không chỉ dùng để làm gia vị, nó còn được dùng để chữa bệnh, chăm sóc da,… Hiện nay, ong đã được nuôi ở khắp nơi để khai thác mật, sáp ong hoặc sữa ong chúa để phục vụ cho nhu cầu sử dụng của con người.

• Phần được dùng làm dược liệu: Sữa ong chúa, mật, sáp ong đều có thể dùng để làm dược liệu thiên nhiên. 

 

Thu hoạch, sơ chế mật ong

 

     Mật ong được tạo ra quanh năm nhưng mùa tốt nhất để thu hoạch là mùa xuân – hạ. Ở miền Nam, mật của chúng thường thu hoạch vào mùa khô, khoảng từ tháng 2 đến tháng 4. Người có kinh nghiệm lấy mật thiên nhiên thường xem bụng ong để tính thời điểm lấy mật phù hợp.

     Để lấy mật ong, người ta thường dùng khói rễ gừa để xua ong ra khỏi tổ. Sau đó, thợ lấy mật sẽ cắt lấy tầng sáp ong có chứa mật, đem vắt sáp ong và lấy mật. Khi được thu hoạch thủ công mật thường có màu vàng, hơi đục vì có lẫn ấu trùng và một số tạp chất. Ở các cơ sở nuôi ong công nghiệp, người ta thường dùng máy ly tâm để lấy mật. Mật ong sau khi thu hoạch sẽ được đem đóng chai và bảo quản nơi thoáng mát.

 

Bào chế thuốc

 

     Mật ong được sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau:

 

• Dạng lỏng
• Siro
• Kết hợp với dược liệu

 

Thành phần hóa học của mật ong

 

     Có một số thành phần hóa học cơ bản được xác định trong mật ong đó là:

 

• 60-70% đường Glucose và levulose
• 3-10% đường Saccarose
• Mantose
• Oligosacarid
• Men Diastase, catalase, lipase.
• Vitamin B2, PP, B6
• Các acid hữu cơ: acid Panthotenic, a.formic, tartric, citric, malic, oxalic,…
• Nhóm chất khoáng và các nguyên tố vi lượng: Na, Ca, Fe, I, V, Bo, Cr, Cu, Zn, Pb, Li, Sn, Ti, K, Mg, Cl, P, S,…
• Albumin
• Các hormon, chất thơm, 18-20% nước,…

 

Vị thuốc mật ong

 

Tính vị

     Theo đông y, mật ong có vị ngọt thanh, tính bình. Tác dụng bổ trung, nhuận táo, giải độc, chỉ thống, làm giảm tăng tiết dịch vị dạ dày.

Quy kinh

     Tác động vào 3 kinh: Tỳ, Phế, Đại trường.

Cách dùng, liều lượng

     Mật ong có thể sử dụng riêng hoặc kết hợp với một số thảo dược khác để làm tăng tác dụng. Liều lượng được khuyến nghị sử dụng trong khoảng 10 – 30g, tùy vào tình trạng sức khỏe, cơ địa và bệnh lý của mỗi người. Bạn có thể tham khảo liều lượng cụ thể ở bác sĩ hoặc người có chuyên môn.

Độc tính, tác hại của mật ong

     Khi sử dụng quá liều, mật nguyên chất cũng có khả năng để lại một số tác dụng phụ như:

• Đau đầu, chóng mặt
• Tăng đường huyết
• Ngộ độc mật ong do thành phần clostridium botulinum
• Tụt huyết áp
• Đầy bụng, khó tiêu

 

Kiêng kỵ khi sử dụng mật ong

 

Đối tượng không nên sử dụng

     Mặc dù mật ong có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe nhưng nó được khuyến nghị đối với các trường hợp sau:

• Trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 1 tuổi
• Phụ nữ đang mang thai
• Người bị huyết áp thấp hoặc đường máu thấp
• Người mới phẫu thuật
• Người bị xơ gan
• Bệnh nhân tiểu đường
• Người bị rối loạn chức năng tiêu hóa
• Người có tiền sử dị ứng với một số thành phần của mật ong

Tương tác thuốc

     Mật ong nguyên chất có khả năng tương tác với thuốc tránh thai, thuốc hạ đường huyết.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng mật ong

     Để đảm bảo thành phần và công dụng của mật ong, bạn cần lưu ý đến một số vấn đề sau:

• Lựa chọn mật ong rừng nguyên chất, cơ sở sản xuất uy tín.
• Bảo quản mật ong bằng đồ đựng thủy tinh hoặc vật dụng không gây phản ứng oxy hóa với thành phần của mật.
• Không dùng mật ong trong nhiệt độ cao vì rất dễ gây biến chất.